Echt, nep, handgemaakt of niet?Hoe onderscheid je echt van vals leder? Je hoort vaak dezelfde tips om de echtheid van leder te achterhalen: de geurtest, de brandtest, de krastest… In hoeverre zijn die echt bruikbaar.
Op de San Lorenzo ledermarkt in Firenze, schuifelen de toeristen van het ene kraampje naar het andere standje en vergapen zich aan prachtige lederen handtassen, broeksriemen, portefeuilles of notitieblokken met lederen omslag. Verkopers proberen je met allerlei smoesjes naar hun standje te lokken. “Real leather, sir”. Ze tonen je labels met “Made in Italy” of “Genuine Leather”. Wie op zoek is naar namaakhandtassen van Gucci of Michael Kors komt hier minder aan zijn trekken, maar als je wat langs de oevers van de Arno kuiert, krijg je al snel wat verkopers achter je hielen die je zo’n tas voor geen geld proberen aan te smeren.
Uiteraard weet ieder weldenkend mens dat je nooit een handtas van een of ander topmerk voor 20 of zelfs 40 euro kan kopen. Waar voor je geld: je weet dat je namaak koopt, dus waarom er over zeuren?
Maar waar komt al die overdaad aan lederen handtassen, portefeuilles, riemen, boekomslagen enz. nu echt vandaan? Gaat het om echt leder? Wie maakt die lederwaren, wie zijn de ontwerpers? “Of course… it’s real leather from Tuscany”, en de verkopers proberen je met alle truken van de foor van hun gelijk te overtuigen. Ze laten je aan het leder ruiken. Het ruikt inderdaad naar echt leder, maar dat effect kan je zelf snel bekomen met een goedkope ‘Leather Smell Spray’ die je voor een spreekwoordelijke appel en ei in bulk kan kopen in online shops.
Het is niet omdat het naar leder ruikt, dat het ook om echt leder gaat. Immers, wat je echt ruikt zijn de chemicaliën die men gebruikt om écht leder te behandelen, niet de geur van het leder zelf. Wie aan een koe ruikt, zal niet diezelfde geur ervaren. Die chemicaliën gebruikt men eveneens bij de productie van namaakleder.
Ben je nog niet overtuigd? Dan haalt de verkoper wel even zijn aansteker boven en beweegt met het vlammetje schichtig heen en weer aan de onderkant van de handtas. Echt leder, zo lees en hoor je vaker, brandt niet, maar verkoolt en dooft. Tja, de vekoper is natuurlijk wel zo slim om het vlammetje niet gedurende een paar minuten onder exact dezelfde plaats te houden. Zou je bij een officiële Gucciverdeler ook de brandtest mogen uitvoeren? Als potentiële koper mag je al echt gealarmeerd zijn nu. Wie echt leder verkoopt, zou nooit toestaan dat je met een aansteker een handtas probeert in de fik te zetten.
Laat het duidelijk zijn, er bestaat niet iets als een ledertest waarmee je echt van vals leder kan onderscheiden...
Je ziet het sommige mensen wel doen: even met hun nagels over het leder krassen, blijkbaar om te controleren of het echt leder is. Dit doe je best niet. Bij een autoverkoper kras je ook niet even met je sleutel over de carrosserie om te kijken of ze krasbestendig is.
Het is niet omdat je de indruk hebt dat het om een echte lederen tas of jas gaat, dat het echt leder is. De gladde buitenkant van nepleer heeft dezelfde textuur, flexibiliteit en grain als echt leer. Zelfs voor een expert het is niet altijd makkelijk om echt en nepleer van elkaar te onderscheiden. Zelfs het beste leder kan krassen en vlekken bevatten. Een kras bewijst niet dat het om nepleder gaat of omgekeerd.
De binnenkant of achterkant van het leder is vaak nog ruw en onbewerkt, de ‘suède’-kant. Het is mogelijk om ook dit na te maken, maar dit maakt het nepleer in veel gevallen duurder dan echt leer. Veel jassen en tassen, ook die van Uit de Naad, zijn vaak gevoerd, waardoor je de achterkant van het leer niet meer kan zien. Soms kan je door de voering nog het leder voelen. Als dat glad aanvoelt, dan gaat het naar alle waarschijnlijkheid om vals leder.
Wie potentiële kopers dingen probeert wijs te maken, raakt snel verstrikt in de eigen leugens. Uiteraard is het het goed recht van de verkoper om zijn/haar beste marketingvaardigheden boven tehalen, maar het is ook jouw recht om een eerlijk antwoord te vragen.
‘Genuine leather’, ‘leather from Tuscany’… enz. in hoe verre klopt dit echt? Wie echt van zijn producten op de hoogte is, moet je dan ook zonder verpinken kunnen vertellen welk leder er bij de productie is gebruikt: rundsleder, varkensleder, ree, geit… Het patroon of de kleur van het leder maken daarbij niet het verschil, want ook echt leder is meestal voorbewerkt: zelfs de “print”/textuur of de kleur zijn in de meeste gevallen niet natuurlijk, maar kunstmatig, zelfs bij echt leder.
Zie Soorten bewerkt lederDe kans dat een Italiaanse handtas van leder uit Toscane is gemaakt, is behoorlijk klein. De veestapel van Toscane is niet van die grootte, dat het in zijn eentje kan instaan voor de gigantische hoeveelheid lederwaren die je in diezelfde streek ziet opduiken.
Als er een verkoopspraatje echt is, dan is het dit wel: handgemaakt in Toscane. Maar stel je hierbij niet een traditioneel ambachtsman of -vrouw voor die dankzij noeste arbeid en door ervaring verrijkte finesse, met veel geduld een handtas in elkaar naait of stikt.
Op iets meer dan 30 kilometer van Firenze, ligt het stadje Prato. De omgeving van Prato was van oudsher een knooppunt van textiel- en lederateliers. Sinds begin jaren 1990 schakelden die werkhuizen heel wat Chinese migranten uit Wenzhou, net ten zuiden van Shangai in. Na verloop van tijd namen die migranten de productie in de regio zelf in handen. Ze importeerden spotgoedkoop textiel uit China.
“De Chinese firma's breidden geleidelijk hun niche uit en maakten kleding voor merken uit het middensegment, zoals Guess en American Eagle Outfitters. En in het afgelopen decennium zijn ze fabrikanten geworden van Gucci, Prada en andere luxueuze modehuizen, die vaak goedkope Chinees-immigrantenarbeid gebruiken om accessoires en dure handtassen te maken die het felbegeerde label "Made in Italy" dragen. Velen van hen worden vervolgens verkocht aan welvarende consumenten in Shanghai en Beijing. Niet alleen Italiaanse merken hebben profijt gehad van dit interculturele arrangement: een Chinese leerling-ondernemer die ik onlangs net buiten Prato ontmoette, droeg een Bulgari-horloge van veertigduizend dollar, “ schreef D.T. Max in de The New Yorker (Max, D.T., “https://www.newyorker.com/magazine/2018/04/16/the-chinese-workers-who-assemble-designer-bags-in-tuscany”, The New Yorker, 16/4/2018.
Het mag gezegd: of je nu een handtas koopt op de San Lorenzo ledermarkt voor 100 euro of eentje van een groot en duur handtassenlabel, vaak komen ze uit dezelfde ateliers, waar migranten, vaak onderbetaald, handtassen stikken. Ze komen dan wel uit Italië, maar zijn in de meeste gevallen moeilijk te omschrijven als het product van artisanale of ambachtelijke nijverheid.
Net daar maakt Uit de Naad een verschil.
Liesbeth Haesevoets, 16 februari 2019